andere orangutannetjes - en eigen poezzies..

Die organisatie van de makaken en loris net buiten Bogor hebben ook een orangutanopvangcentrum in West Kalimantan, waar ze nieuwe kooien/quarantaine aan het bouwen zijn, en hadden mij gevraagd even te komen kijken/iets slims te zeggen. 
Gratis nieuwe plekken op Kalimantan bekijken in combinatie met andere oranje vrienden hoef ik niet zo lang over na te denken. Nu alleen nog slim proberen overtekomen..

Ik had nog een vliegticket naar NM, om daar het afscheidsfeestje van S (de hoofddierenarts in NM) en eerste “rilis” van 4 orangutans mee te maken. Daarover later meer. mijn verhaal begint dus in NM.

Ticket van Sampit (ongeveer 6uur rijden van NM was me verteld) naar Ketapang was geregeld, ze hadden de boekingscode doorge-smst waarmee ik om 12u kon inchecken, en zouden me ophalen van het vliegveld. Ik dus auto besteld om 5am – je weet maar nooit met het verkeer of wegen hier.. Maar het kan blijkbaar soms ook de andere kant opgaan: 08:25 was ik al op het vliegveld... En ik weet nu heel erg goed dat er niet zoveel te belevenis op of in de buurt van het vliegveld (meer een veredelde bushalte) van Sampit. Na 25minuten vliegen geland in Pangkalangbun om aldaar een uurtje of 5 te wachten, voor een vlucht van een minuut of 50... Dit kan vast efficienter, denk je dan... Maarja, wel leuke vliegtuigjes, en je krijgt een leenparaplu om droog het vliegtuig te verlaten.

Best leuk om even een tijdje in een ander centrum te werken - wat kleiner, maar toch nog een stuk of 40 OUs. Ook is de opzet wat anders, met meer buitenlanders (vrijwillige dierenartsen, maar ook 'ecovolunteers'). 

Ik was nadat ik wat slechte verhalen had gehoord over vakantievierendevrijwilligewereldredders niet zo voor het hele vrijwilliger gebeuren, maar zelfs deze oude sikkeneur kan ook nog zijn mening bijstellen, zo blijkt. Dit is goed en duidelijk opgezet, met vrijwilligers die weten waar ze aan toe zijn en zich graag in het zweet werken - en niet verwachten dat ze de hele dag apen mogen knuffelen (of beter: weten dat ze geen contact mogen maken met de apen). mooi project, en leuke mensen.

 Aangezien wij in NM ongeveer 400 verdovingen per jaar doen, en aardig wat ervaring hebben met screenen voor enge ziektes als TB, kon ik ook even de handen uit de mouwen steken, en tegelijkertijd wat kennis door geven over hoe dat nu allemaal het beste/veiligste kan. Zo hebben we op een ochtend bij 8 OUs even de luchtpijp "gewassen" om monsters te nemen. Mooimooi - en een heel enthousiast en leergierig team om me heen.

Ondertussen werd in Bogor onze Tinto geveld door een blaas vol met kristalletjes waardoor hij niet meer kon plassen, wat niet alleen redelijk vervelend, maar ook levensbedreigend is. Zoals meestal ben ik als er iets met onze eigen dieren gebeurt natuurlijk niet in de buurt, maar Crool's telefoontje maakte de ernst van de zaak al snel duidelijk. Mijn advies om meteen naar de dierenarts te gaan en een kathether in die blaas te stoppen bleek niet zo makkelijk als je zou denken... Helaas is het niveau van de gemiddelde dierenarts hier nog steeds redelijk laag, en werd de ernst van de zaak absoluut niet ingezien, ondanks bezoeken aan meeredere klinieken. Beetje in de trant van "neem maar een asprientje en bel morgen weer".. Tja, en daar sta je dan (ja, Croola dus, ik was alleen maar telefonische backup..)..  
Gelukkig kon ik even bellen met het makaken/lori centrum alwaar de dierenarts wel wilde helpen ondanks dat het haar vrije dag was - een mooi voorbeeld van hoe we elkaar kunnen helpen (ik geef advies over dingen met apen, en zij redden onze katten). En zo hebben ze ons al veel vaker geholpen daar -  jammer dat de enige capabele dierenartsen op een uur rijden in de bergen zitten, maar fijn dat ze altijd voor ons klaar staan.

Niet alle katten kunnen gered worden helaas.  Zo had onze eerste Indonesische kat ("Baru" - 'nieuwe' in het Indonesisch) een rot virus opgelopen (FIP), en konden we afgelopen december niet meer aanzien dat dit virus hem lanzaam sloopte. Tough guy dat hij was, bleef hij vechten ondanks blindheid, een steeds dikker wordende buik met vocht, en een langzame afbraak van zijn spieren.. Gelukkig staan onze vrienden in de bergen ook voor ons klaar voor in Indonesie 'controversiele' beslissingen als euthanasie ... Ibu en Udin waren ingelicht, en alhoewel ze het van hun geloof er niet mee eens kunnen zijn, begrepen ze de beslissing, en stonden Crool, Ibu en Udin ons met tranen in de ogen uit te zwaaien voor de heel lang lijkende rit de berg op..
Bij terugkomst thuis was alles gereedgemaakt voor de Islamitische begrafenis die Udin heel graag wilde doen - hij was ontzettend gehecht aan Baru'tje..
En dan kan ik best vaak lopen zeuren over religie enzo, maar dit was echt zo mooi: gewikkeld in witte doeken, en met de benodigde gebeden werd Baru in de voortuin onder de rambutanboom waar we hem bijna 4 jaar daarvoor vonden begraven.    
Verse bloemetjes op het graf, en - ondanks dat ik altijd dacht dat ik niet veel waarde aan een graf hecht - een hele mooie plek om zo nu en dan (en zeker nadat ik weer even weg ben geweest) Baru te bezoeken...  poezzie... 

Zuid Sulawesi

We gaan even door over de vakantie in Sulawesi.. Volgende bestemming was Makassar, waar we weer een auto huurden voor de 9 uur rijden naar Torajaland. Wat een bizar mooi stukje Indonesie is dat zeg – heel mysterieus, met prachtig landschap, heel aparte architectuur en kultuur met al zijn eigenaardigeheden die je nergens anders ziet.

Begrafenissen zijn grote aangelegenheden, die soms dagen kunnen duren, en – afhankelijk van hoe rijk je bent – worden er dan een paar buffels en varkens geofferd. De buffels hebben een aparte status in Toraja (voornamelijk de witte met zwarte vlekken) aangezien die buffels de dode mensen naar de hemel brengen als ze (die buffels dus) geofferd zijn, en hoe meer buffels, hoe sneller/hoger je in de hemel komt. Ik vind het een weldoordacht plan. Die varkens worden volgens mij alleen maar geofferd om te eten, dat moet ook gebeuren als het hele dorp, andere dorpen, en een paar bules langskomen.

Op een ochtend gingen wij dus bij het toeristenbureau vragen of er nog mensen dood waren gegaan de afgelopen dagen. En ja hoor, in een klein dorp, “bereikbaar” via een redelijk lastig weggetje: stijl omhoog, vol gaten, modder, en al slippend proberend de vele geparkeerde of rijdende autos, brommers en vrachtwagens vol mensen die kwamen en gingen te ontwijken.. Er zat achteraf maar 1 deukje aan de onderkant van de auto - pas ontdekt toen ik de auto weer inleverde (boete: $20), dus eigenlijk best goed gedaan. :-)

Bij aankomst wisten we de schaal van het hele gebeuren nog niet, al was het aantal autos wel een aanwijzing. Het bleek een 10daagse begrafenis/offerfestijn van een hele rijke familie te zijn: 1000 varkens en 300 buffels werden geofferd. De mensen die een beetje bekend zijn met de gemiddelde gang van zaken in Indonesie, kunnen zich waarschijnlijk wel voorstellen hoe ontzettend ‘geordend’ zoiets verloopt... Aanvankelijk best wel  beklemmend/indrukwekkend om tussen al die mensen te lopen, met het gegil van de varkens en de ceremoniemeester over de luidspreker, overal bloed, en een constante aanvoer van varkens die geslacht moesten worden, en mensen die met bebloede plastic tasjes rondliepen.

Natuurlijk gaat dat doden ook niet altijd even goed in alle chaos, waardoor je de neiging krijgt om te zeggen: “nou, laat mij het maar doen, vriend, dit word niets zo..”.. Maarja, om nou de betweterige bule te gaan uithangen tussen duizenden mensen is ook weer zo wat..

De weduwe zit trouwens die hele 10 dagen alleen (ja, ok, samen met haar man, maar daar heeft ze niet zoveel meer aan gesprekspartnertechnisch) op de bovenste verdieping het hele gebeuren te aanschouwen.

  

Afhankelijk van het dorp hebben ze de gewoonte om dode mensen in grotten/speciale huisjes/in kisten aan de rotswand te stallen, om ze dan geregeld te bezoeken en fruit, bier, cigaretten, etc te brengen. Tegelijkertijd worden er poppen gemaakt van de overledenen, die dan vanaf de rotswand toekijken. Die grafkisten rotten uiteindelijk weg, en overal liggen dus botten. ‘Macaber’ was weer een vaak gebruikt woord (niet degoutant, dat was meer voor de dooie honden op de markt in het Noorden).

Voor oudejaarsavond gingen we naar het Poso meer, weer een uur of 9 in de auto. Rondom het Poso meer was een paar jaar geleden nogal heftige interreligieuze oorlog, waardoor het gebied niet aangeraden werd om te bezoeken. Nu is het gelukkig weer rustig, en het enige wat je ervan merkt zijn de security checkpoints op een paar plekken, waar je dan de auto uitmoet, kentekenbewijs en rijbewijs laten zien, en vertellen waar je bent geweest/naartoe gaat. Het feit dat ik nog steeds  met een onerkend NL rijbewijs rondrijd was geen probleem, en ik had ze alles verteld dat ze wilden weten. Maar – ik mocht nog niet door. En ja hoor, daar kwamdie: “mooie zonnebril heb je daar..” .. Ik: “ja he, zonder zonnebril zou het een stuk onveiliger zijn om te rijden – is maar goed dat ik die heb ;-)”.. Toen na een tijdje bleek dat ik die niet weg ging geven, probeerde hij het anders: “heb je geen souvenirs voor me?” -  “euh, nee..” “Maar jij bent rijk, en je kan best iets missen, toch?”  - “euh, nee.. Maarreuh, meneer ‘Arif’ , ik wil best betalen, maar kan ik dan wel een bonnetje krijgen, door u ondertekend?” En dan mag je meteen door- zonder betalen :-) Op de terugweg waren ze wel zo eerlijk om te zeggen dat de contributie die ze vroegen linearecta naar de nieuwe brommer van de desbetreffende bromsnor zou gaan, maar ook zonder succes (natuurlijk).

We hadden bungalows gereserveerd op een klein landtongetje halverwege het meer, voor een rustig begin van het nieuwe jaar. Met een klein bootje kwamen we toen het net donker werd aan, en kon mijn vader zijn “geheim” (dat hij al meer dan een week soort van niet verklapt had – best knap..) eindelijk laten zien: een fles overheerlijke champagne die ze in hun hotel in Kalimantan hadden gekocht, en die meteen de koelkast inging. Gelukkig had die de binnenlandse vlucht en lange autoritten over hobbelige wegen overleefd – gekoesterd in een rugzakje op mijn vaders schoot... Het werd een avondje mens-erger-je-niet-en op een houten plank met pionnen/bierdopjes, en om 12 uur konden we vanaf ons balkon het vuurwerk aan de andere kant van het meer zien, genietend van een glaasje koude bubbels.

‘sOchtends wilde deze nerd vogeltjes kijken, dus met verrekijker vroeg op pad, terwijl iedereen lekker aan het uitslapen was. Verder een beetje relaxen, zwemmen, etc.. Het Poso meer is een van de helderste meren ter wereld, dus ook daar moest ik snorkelen. Behalve een paar zandgekleurde visjes zie je niet heel veel – maar je kan wel heel ver kijken, en das ook mooi. Op 1 januari bij zonsondergang een nieuwjaarsvuur op het strand, biertje erbij - helemaal goed..

En toen zat het er allemaal weer zo’n beetje op: met zonsopgang vertrekken, en via Toraja terug naar Makassar. Nu wist ik in ieder geval de plekken op de weg waar ik de mensen op de achterbank tegen het plafond kon laten stuiteren, en waar de weg weg was door landslides, dus dat was wel handig.

In Toraja nog even wat andere graven bezocht, en gekletst met buffelwassende mensen, en in Makassar nog een bezoek aan Fort Rotterdam – NL HQ back in the days van de echte VOC mentaliteit... :-)

Normaal ben ik eigenlijk tegen het gebruiken van die illegale taxis vanaf t vliegveld, maar ze zijn wel groot genoeg voor ons 4en +bagage, dus veel gezelliger en goedkoper dan 2 taxis. Het was weer eens ECHT file in Jakarta, maar die chauffeur zei dat het wel goed zou komen. Wij dus het stilstaande verkeer voorbij scheuren via de vluchtstrook – soms even tussen het verkeer duwen als er een controlerende polisiauto op de vluchtstrook stond. Maar toen kwam er opeens een ambulance met sirene aan, voorafgegaan door polisi, dus alles aan de kant, en wij er met hoge snelheid en knipperlichten als ‘volgauto’ achteraan. Best spannend, zeker als dan op gegeven moment een polisiauto vlak achter ons gaat zitten met sirene aan.. Wel lekker snel! En die chauffeur gewoon een beetje smsen.. 

Als afsluiting nog 2 dagen Bogor om het allemaal te laten bezinken, en afscheidsmaaltijd in de tuin. All in all: fantastische tijd gehad, veel dingen gezien/gedaan/meegemaakt, en heerlijk om je ouders even wat dichterbij te hebben. 

Dat je best ver weg woont besef je eigenlijk pas als je terug naar huis rijdt vanaf het vliegveld na het wegbrengen voor hun terugreis..