Tram Chim

Inderdaad ben ik dus diezelfde middag aangekomen na een lange autorit vanuit HCMC.
Die ochtend had ik gelukkig nog even tijd om wat laatste inkopen te doen voor Joost en mij. Erg gezellig gepraat met de chauffeur (heb er een half uur over gedaan om duidelijk te maken dat ik naar de WC moest) en werd ik volgestopt met allemaal lekkers, waarvan ik tot dan nog niet wist dat het eetbaar was.

Aangekomen bij het hoofdkwartier had ik even de tijd om wat spullen bij elkaar te pakken voor een nacht in een hangmat in de jungle. Gelukkig had Joost me ingelicht over de omstandigheden en kwam ik aardig goed voorbereid aan. Ok..jungle is het niet, meer een polderlandschap met bijbehorende muggen! Het team bestond uit een aantal biologie studenten uit HCMC, een Russische ornitholoog, wat officials die erbij moesten zijn, Joost en nu dus ook ik. De vogelvangnetten stonden al opgezet en ben gelijk mee gegaan door de blubber om te kijken of er vogels waren gevangen. Helaas.. Maar had wel mijn eerste wandeling door de blubber doorstaan. Fijn dat Joost me had vertelt dat het misschien wel handig zou zijn om een paar waterschoenen mee te nemen.

Die nacht heb ik als een roosje geslapen en heb Joost om de 10 minuten verteld dat het toch best lekker ligt, zo’n hangmat. De dagen daarna zijn we elke dag om half 5 opgestaan om met de boot terug te gaan, snel tanden te poetsen en door naar de markten, waar we ook monsters afnemen. Daarna ontbijten met het hele team (doet u mij maar een noodel soep met varkenspoot deze keer) en weer terug naar het hoofdkwartier om een paar uur lang emails te checken en de monsters te verwerken. Om een uur of 12 weer terug naar het veldkamp, netten checken, even rusten in de hangmat en om 6 uur werd het donker. Donker betekend dus ook muggen.. De enige pijnloze optie was dan ook om in de hangmat met klamboe te gaan liggen en een boekje te gaan lezen. Elke anderhalf uur moesten de netten gecontroleerd worden en daar werd ik zo af en toe wakker van.. Ja, nachtrust is ook belangrijk toch? En daarbij heb ik het niet zo op de combinatie: donker, pythons, muggen en onvoorspelbare diepten in de modder.

Er was ook een dierenarts bij van de regio, die moest leren om bloed af te nemen bij wilde vogels. Meneer Xui. Aardige man en Vietnamees tot op het bot, dus de laatste avond had hij eten en vooral drank geregeld. Drank hier = moonshine, met van te voren niet te voorspellen uitwerking. Eten = tja..weet eigenlijk niet wat ik heb gegeten, maar weet wel dat de kop lekker smaakt en als je het nog even op het vuur gooit de smaak nog intenser wordt. Intens betekend in deze niet meer smakelijk. Maar goed, je kan zo’n aanbod niet weigeren, gezien de kans groot is op scheve gezichten, dus er dan maar om lachen en vriendelijk zeggen dat het, het lekkerste stukje … is wat je ooit gegeten hebt. En de drank vloeide rijkelijk. Eerder hadden we de verjaardag van de zoon van de Russische ornitholoog gevierd met Vietnamese vodka en daarna de “moonshine”. Het werd al snel een wedstijd wie het eerste die enige blanke mevrouw onder de tafel zou drinken, dus kreeg ik ook een een verdubbelde frequentie de kleine glaasjes aangeboden. Had van Joost geleerd dat weigeren geen optie is, dus voorruit dan maar… Gelukkig is mijn lever wel iets gewend, dus het omgekeerde gebeurde. Zwalkende bootsmannen, kotsende rangers, (die waren ook uitgenodigd voor deze speciale gelegenheid) sterke verhalen en ga zo maar door. Ik maar wachten op mijn volgende glaasje… Nu schijnt het wel zo te zijn dat Vietnamezen fysiologisch anders in elkaar zitten waardoor ze alcohol niet goed kunnen afbreken, dus dat had ik dan weer in mijn voordeel. Ok.. ik heb daarna heerlijk geslapen en werd ietwat gedesorienteerd weer wakker om 5 uur de volgende morgen. Maar dat was het dan ook.

Gelukkig hadden we de volgende middag de leuke taak om de netten te verzetten, in de hoop meer vogels te vangen. Aangezien de studenten naar huis waren, was ik de enige optie om mee te gaan het moeras is. Ik kan je vertellen... heerlijk.. tot boven je middel in de modder/water met bruine drap en waterlelies. Niet te vergeten de pythons, kikker, heel veel grote vissen, muggen, krabben, wespen etc. Maar...het schijnt goed voor je huid te zijn, dus kan niet wachten om nog een keer te gaan. Joost bleef maar zeggen hoe trots hij op me was terwijl ik in die modder stond te ploeteren en ik dacht “jaha..., dit heb ik nou allemaal voor je over....” :) 

Goed, gisteren weer aangekomen in HCMC. We hebben nu even de tijd om nog wat kerstinkopen te doen en Joost heeft nog 2 meetings. Dinsdagmiddag vliegen we naar Amsterdam om vanuit de modder, kerst te vieren in NL en Belgie. Zal wel weer even wennen zijn...

"Home" @ Ho Chi Minh City

Even weer een vrolijk berichtje na die over onze lieve Bintang - die nu echt een sterretje is geworden..
Damnit - je weet vanaf het begin dat het niets gaat worden, haalt euthanasie middel in huis, en gaat dan toch gewoon door, omdat je zo'n lief "Timmay-tje" er zo graag doorheen wil trekken...
Bernard, bedankt voor al je hulp - zeker in tijden als ik niet bereikbaar was voor Carola..

maargoed we hadden het over vrolijke berichten:

Ik ben sinds kort huurder in HCMC, Vietnam! En dat is zeer relaxed, fully serviced, en heb nu mijn eigen stereo, printer, en alle verdere gemakken binnen handbereik, en hoef dus niet meer van hot naar her (?) om mijn gestorede spullen op te halen..

Ik heb er nog niet veel van mogen genieten, aangezien ik hier vooral in de modder of in mn hangmat zit, maar carola heeft er al evenlang gebruik van gemaakt, en is nu naar mij onderweg (ongeveer 5uur rijden van HCMC).

Binnenkomst, zicht vanuit voordeur, en verder.... in januari verplaatsen we naar de 4e verdieping met groot raam en een dakterras "for BBQ and drinking" zoals de huisbaas me vertelde.... sweeet.

het leven in het veld is zwaar... ;-)

Er staat een sterretje aan de hemel...

Gisterenavond is Bintang overleden in een kliniek in Jakarta, waar ik hem als laatste redmiddel afgelopen dinsdag naartoe had gebracht. We hadden al besloten dat we hem vandaag zouden laten inslapen en dat was ook al een hele grote klus. Volgens het geloof hier, is euthanasie haram en moet je een beestje dus onnodig laten lijden. Wat een verschil met Nederland. Toen ik het vorige week voorstelde aan een arts, kreeg hij zowaar een hartverzakking. Iets met Mohammed die een kat had, geloof ik. Nou denk ik alleen dat die kat van Mohammed erg gezond was en niet zijn urine liet lopen.

Die kleine heeft 1 en al problemen gehad van het begin af aan en als het ene voorbij was, kwam het andere weer om de hoek kijken. Infecties aan zijn pootjes, wormen, opgezwollen buik, door zijn achterpootjes heen zakken en ga zo maar door. Toen hij vorige week een epileptisch insult liet zien ben ik bijna elke dag heen en weer gereden naar de kliniek in Bogor. Daar hadden ze geen flauw idee en kan een cursus röntgen diagnostiek zeker geen kwaad. (De maag zou een niertumor zijn en de slokdarm de luchtpijn) Ze zijn hier, begrijpelijk, niet zo ontwikkeld op dit gebied als in Nederland en op zo'n moment frustreert dat. Gelukkig had ik hulp uit alle hoeken en heb ik heel wat foto's filmpjes en uitleg gestuurd naar Bernard, een vriend van Joost, die mee heeft gedacht. Joost zit nu in Vietnam, dus vanuit alle windstreken is er gevochten voor die kleine. Uiteindelijk is de waarschijnlijkheidsdiagnose nu een aangeboren afwijking met een leverprobleem, waardoor hij zichzelf als het ware vergiftigde.

Ik snap ook wel dat het voor Bintang het beste is, maar niet voor mij. Vergeef mijn egoïsme in deze… Dag en nacht heb ik de laatste drie weken voor hem gezorgd en vaak nachtenlang wakker gezeten in de badkamer, waar hij lag. Raar eigenlijk dat je nog zolang doorgaat met dit beestje, maar hij was zo lief en zoals al eerder gezegd was euthanasie bijna onbespreekbaar. Hij had goede momenten en dan kwam hij naar je toe gelopen en begon te spinnen. Hij kroop dan op je schoot en begon in je vinger te bijten. Ik heb ook tegen Joost gezegd dat het een stuk makkelijker zou zijn als hij alleen maar ziek was geweest, maar dat heb je dus niet voor het zeggen…

Dat het pijn doet is zeker. Nooit gedacht dat ik zo ontzettend veel van een poesje zou kunnen gaan houden. Gelukkig heb ik veel steun gehad uit Nederland en heb ik een heel lief telefoontje gehad van Suusje, wat me heel goed heeft gedaan...(je bent een schat) Ja..uiteindelijk is dit ook voor mij leerzaam geweest en ben ik nu nog beter geworden in het overhalen van artsen voor bepaalde onderzoeken. Toch weer iets geleerd!!

Porno?

De aanloop naar het suikerfeeest hebben we al over bericht (tijdens het suikerfeest zelf lagen wij met een flesje rose in het opblaaszwembadje in de zon, en hebben we dus niets van meegemaakt..). Tijdens de Ramadan werd er flink gelobbied om, zo'n drie jaar na aanvang, nu toch maar eens de omstreden anti-porno wet in te laten treden – dit is dus ook al drie jaar een terugkerend item tijdens de ramadan - al lijkt hij er nu echt te gaan komen. De fanatieke moslims proberen deze wet, die “porno” verbied en tot straffen van tot wel 5 jaar kan leiden, erdoor te duwen. Alleen is het een beetje onduidelijk wat nou precies porno is – of nee, het is wel duidelijk wat porno is, maar het is een heel ruim begrip geworden aangezien ze de wet hebben gebaseerd op de sharia..

Naast de hardcore porno bevat dit begrip ‘erotische’ kunst, ‘erotisch’ dansen (hieronder vallen een heleboel van de traditionele dansen van veel Indonesische volken/eilanden), ‘erotisch’ kleden (recent is de opmaak van de wet gewijzigd zodat op sommige toeristische plekken wel bikinis gedragen mogen worden [want er komt toch wel veel geld binnen via de toeristen...], maar het dragen van mouwloze shirtjes voor vrouwen staat nog onder discussie), en handen vasthouden/zoenen in het openbaar ook.

Ik weet nog dat 10 jaar geleden toen ik hier voor het eerst was op vakantie dat onder Suharto stelletjes geen handen vast mochten houden/zoenen in het openbaar absoluut niet kon. Ik vond het juist een grote vooruitgang om nu door de botanische tuin te lopen en overal verliefde stelletjes hand in hand te zien lopen, en samen op bankjes te zien zitten. Maar er zijn mensen die vinden dat die smerigheid maar snel moet ophouden.

Nou heeft Indonesie als land het grootste aantal moslims, maar van de 260 miljoen mensen zijn ook een heleboel niet-moslim (~70 miljoen), en sowieso zijn niet alle moslims even streng moslim. Het problem met zo’n wet in een divers land als Indonesie is dat het het volk opsplitst, want wat voor de 1 een een erotisch gebaar van de duivel is, is voor een ander een eeuwenoude traditionele dans, of bijvoorbeeld gewoon een tepel. Voor- en tegen demonstraties zijn er de laatste maanden dus veel geweest.

De “anti-porno” demonstraties werden dit jaar ook een beetje aangewakkerd door de aanstaande verkiezingen… Maar bij die demonstraties is het al snel duidelijk: door meet te doen kan je aan iedereen laten zien dat JIJ wel heel erg vroom bent en dus lekker wel naar de hemel gaat, en omdat jij met een bord voor je kop loopt te verkondigen dat jij tegen “pornografie, erotische kunst, zoenen in het openbaar, en 'de cultuur van het Westen en de heidenen' in het algemeen” bent, dat jij dus de beste gelovige onder de gelovigen bent….

En een beetje rellen zijn ze hier sowieso niet vies van: zie oa de rellen na de Deense cartoons, Geertje Wilders z’n idiote filmpje, en het verschijnen van de eerste Indonesische uitgave van Playboy– overigens ZONDER naaktfotos (weird: dan moet je m dus ECHT voor de goede verhalen lezen..). In alle eerlijkheid moet ik dan ook wel even vermelden dat het gerechtshof heeft verklaard dat de Playboy geen porno was.





Pro-porno, of beter: tegen de wet zijn mensenrechten activisten, kunstenaars, (traditionele) danserS(essen), filmmakers (een groot deel van de bestaande indo-films zou geklassificeerd kunnen worden als porno volgens de nieuwe wet, omdat er een kus of ‘erotische’ kleding in voorkomt), feministen [en dat vind ik dan weer mooi – feministen die VOOR porno demonstreren]. Tegen de wet zijn verder oa de traditioneel levende en geklede volken in bv Papua of Kalimantan – die met hun peniskokers en blote borsten opens pure porno gaan worden, en als je de wet volgt, allemaal een enkeltje gevangenis kunnen krijgen als ze niet assimileren. En verder is iedereen die normal kan denken ook tegen de pornowet.

De onderdelen die het meeste weerstand oproepen:
Article 1 defines pornography as any sexual reference exhibited as a drawing, sketch, illustration, photograph, text, sound, moving picture, animation, cartoon, poetry, conversation or any other form of communication.
Article 4 regulates restrictions and limitations on pornographic materials and services,
Article 14 concerns the use of sexual materials in traditional rituals and art and culture.
Articles 21 and 22 stipulate the public’s involvement in undertaking preventive measures against pornography.

Terwijl ik die hele wet flauwekul vind omdat het tegen alle beginselen van democratie ingaat, en artikel 1 wel heel breed is (hoe zit dat trouwens met bv schoen fetishisten, vraag ik me dan af, is een schoen ook porno als er iemand is die er opgewonden van kan worden?) vind ik die 21 en 22 echt heel vervelend: daarin staat zo’n beetje dat het volk wordt opgeroepen om anti-porno op te treden, wat dus inhoudt dat je volksbrigades met stokken gaat krijgen die je op je flikker geven als je in hun ogen te pornografisch gekleed gaat.. stelletje idioten. En dat kan gewoon niet de bedoeling zijn in een land als Indonesie.



Gelukkig zijn er door alle protesten (waaronder veel editorial en sarcastisch commentaar in de kranten) wat verzachtende regels gekomen, die tradities en kunstenaars in hele vage bewoording lijken te gaan beschermen, en bikinis, en “pornografisch material als educatie” wel toestaan. Ik moet nog maar zien of dat ook echt gaat gebeuren..
Typefouten zoals “pubic hearing” in een stuk over een pornowet vind ik overigeens fantastisch.

En gelukkig zijn er de IndoInternetporno nerds, die uit protest een regeringswebsite hebben gehacked - funny

En: het is maar goed dat de Asian beach games in Indo zijn geweest voordat die wet intreed, zodat ik in ieder geval het beachvolleybal kon volgen op tv (ik was in onderstaande wedstrijd voor the Philippines, die ook wonnen van Jordanie...).

Goed, dit epistel heb ik de afgelopen avonden geschreven, maar vanochtend stond het GROOT op de voorpagina van de krant: pornowet aangenomen ondanks protesten - inclusief fotos van demonstratief weglopende parlementariers. Daaronder groot de belachelijke onderdelen die ik al eerder noemde. Oh, en het is nu opeens een straf tot 10 jaar geworden.
Nice.

En dan is er nog even het verhaal van de rijke Indonesische geestelijke die afgelopen Ramadan liet zien wat voor goede moslim hij was door veel geld te geven. Tegelijkertijd heeft hij nu tijdens een religieus huwelijk een 12-jarige tot zijn 2e bruid gemaakt (bizar genoeg onder het motto “old enough to bleed – old enough to breed”), en twee meisjes van 9 en 7 al uitgekozen tot bruid nummers drie en vier, als die eenmaal oud genoeg zijn… bah.
Maar de politie 'zit er bovenop', en gaat misschien wel die meneer aanklagen, als uit psychologische tests blijkt dat hij pedofiel is....

*zucht* ..

Gelukkig vinden de meeste Indos dit ook niet een goede manier om de religieuze wetten te gebruiken – maar het gebeurt dus gewoon wel – en de meesten vinden ook het reinigings ritueel dat volgde nadat een 70 jarige meneer zijn lust niet kon bedwingen toen hij achter een koe stond ook een beetje stom, maar daar krijg je wel weer een mooie vergelijking met de pornowet door in de krant.

Tja, religie.. Ik heb trouwens met veel plezier “the God delusion” (“God als misvatting”) van Richard Dawkins gelezen tijdens de Ramadan – als soort tegenwicht.. Mooi boek, ik raad het iedereen aan.

Maar er zijn ook mooie dingen:
We hebben op kantoor een bid-kamer, en dus de vrome moslims zijn daar minimaal 2 keer per dag te vinden. Behalve de dames, die doen dat op hun kantoor: deur dicht, bidmatje uitrollen, wit gewaad aan over de werkkleding, en knielen met het gezicht richting mekka. Dat weet ik, omdat ik nu al een aantal keer te snel binnen ben gelopen na het kloppen, en de deur tegen een knielende en biddende collega aan heb geduwd – en dat is best vervelend… Ik kijk ook niet op mn horologe voor ik naar iemand toega, moet ik toch gaan aanleren (12u en 3u is bid tijd – en dan zingt de imam ook, dus eigenlijk hoef je niet op je horloge te kijken, en kan je ook gewoon luisteren)…
Mijn kantoor zit naast de wc/washok (jaja, ik ken mn plek) – en dus ook de plek waar iedereen zijn/haar voeten wast voor het bidden (zo weet ik dus precies wie de geode moslims zijn, en dat de jongens uit mijn team dat NIET zijn).
Maargoed, lekker belangrijk.
Vorige week kwam een van mijn vrome collega’s mijn kantoor binnen, en vroeg of de foto die in mijn kantoor hangt – van een promotiefeest onder de griekse zon een week voor mijn eigen promotie waar ik met een aantal Erasmus collegas op sta als griekse goden verkleed (in mijn geval, lees: met een hotellaken om me heen gebonden).
“Is that you?” vroeg hij. “Euh, ja? – it was a party in Greece, ex-colleagues, lots of beer, long story”.
“Ah, I thought you were wearing the white robes to go to the Hadj (bedevaart naar Mekka)…..”
:-)

En toen was er....... Bintang!!

De dag dat we hoorden dat Carola haar oma was overleden hoorde ik s’avonds een steeds luider wordend ge-miauw, en kwam Carola met poezzie nummer 3 binnenlopen…

Hij moet wel over het hek zijn gezet, want hij was ZO klein en zwak dat hij dat nooit zelf heeft kunnen doen…

Na het hier samen "heel lang" over te hebben gehad, hebben we hem maar lekker gehouden. Nu loert dus het gevaar dat wij als kattenopvang worden gezien (is er helemaal niet in Bogor, toch een stad ter grote van Amsterdam…). Maar nu hebben we een heel groot huis, en kan dat dus best allemaal, maar mochten we gaan verhuizen, dan moeten die katten dus wel allemaal mee, en met drie is het dus wel weer mooi geweest.

Maargoed, eerst maar eens kijken of hij het redt. Hij is na een dag of 4 zelf gaan eten, maar is nu, een aantal dagen later nog steeds heel zwak. Een buik vol met wormen die er ook nu ze dood zijn niet heel graag uitgaan helpt natuurlijk ook niet … Je moet ze er soms echt uittrekken, en het zijn nog best flinke wormen (zie plaatje).. Maar we blijven ons best doen, want het is wel een poepie.

Nu hebben we dus Beavis, Baru en Bintang - Beavis ruikt er soms even aan maar heeft geen interesse, en Baru ziet het als een nieuw speeltje, en gooit of sjouwt hem de hele kamer door als ik even niet oplet...

Bintang is trouwens de naam van het lokale bier uit de Heineken brouwerij, maar het betekent ook ster, wat wel weer mooi symbolisch was op de dag dat we hem kregen..

Oma

Ik schrijf dit bericht vanuit Krimpen aan den IJssel. Gisteren ben ik aangekomen in Nederland, omdat mijn Oma afgelopen zondag overleden is. Ze was al een lange tijd ziek en de laatste drie weken ging het erg achteruit. Dan realiseer ik me maar al te goed, dat Indonesië niet om de hoek ik. Ok, je kunt binnen een dag terug in Nederland zijn, maar je komt voor keuzes te staat waar je nooit bij na had gedacht en die je laten nadenken over jezelf en hoe je de dingen ziet. Ik heb Oma nog een aantal keer over de telefoon kunnen spreken en dan zong ze een liedje en zei ze dat het niet zo lekker met haar ging, maar dat ze heerlijk in bed lag. De laatste week ging dat ook niet meer en heeft ze steeds meer pijnstilling gekregen in het verzorgingshuis waar ze lag en mede daardoor is ze afgelopen zondagmorgen op 91-jarige leeftijd rustig ingeslapen. Ongelooflijk hoe snel de dingen dan kunnen gaan. Internet op, ticket boeken en 24 uur later zit je een broodje oude kaas te eten bij je ouders thuis. Aangezien ik nog niet al teveel verplichtingen heb in Indonesië blijf ik na de crematie nog een weekje en vlieg 2 November weer terug. Wel zo leuk om iedereen even te kunnen zien en me te realiseren dat in een warme omgeving wonen toch leuker is dan in een koude…

 

 

Kalimantan part 2 - contradicties

Het leven in het veld is niet een en al actie.... VEEL tijd hebben we moeten zitten wachten... We moesten wachten totdat de jagers gingen jagen, zodat wij van de gevangen vogels monsters konden nemen... Op een gegeven moment begin je bijna te hopen dat die jager nu eens z’n act together krijgt, en eens goed gaat jagen – heel anders dan hoe ik normaal zou denken...
Maar we zaten goed in ons “losmen” (logement, die met het blauwe dakje) – een aantal basic kamers met gedeelde hurk-wc en wasruimte: een hurk-wc zonder wc-papier, iets dat in het dorp kota bangun moeilijk te verkrijgen is (er staat een bak met water naast de wc, en dat is waar men dat mee doet). Voorbereid als ik altijd ben op dit soort situaties, had ik dus geen rol wc-papier meegenomen...
Maar ook: als velddierenarts moeten dit soort situaties je eigenlijk niet afschrikken (een arm in een olifant stoppen is ook niet vies, dus waarom dit wel???)....
Waar ik hiervoor nog wel schuldig was aan in de jungle poepen inc papier achterlaten, vond ik dat ik me hier toch maar eens aan moest passen, en dat ik in de toekomst ook met een fles rivierwater onder de arm mijn behoefte kan doen...
Ik denk dat iedereen wel eens goedkoop wcpapier heeft gebruikt – en dan je vinger door het papier drukt... Nou, zo is dat bips afvegen zonder papier dus ook, maar dan anders... En er is het probleem dat je niet begrijpt hoe “zij” dat doen.. je hebt een bak met water, een pannetje, en een bips... nu nog de techniek.. maar er is NO way dat ik dat aan een van het veld team ga vragen... (ik heb nog wel eens aan de wc van ‘een vriend van de familie’ -in het kader van de privacy- gedacht in Zimbabwe, die naar aanleiding van een langdurig verblijf in Indo ook een altijd een paar flessen water naast de wc had staan.... toen snapte ik het ook al niet, maar gelukkig was daar wel papier).
Lang verhaal kort, grote boodschap werd altijd gevolgd door een douche, want ik bleef het een vies idee vinden – en ik snap nu helemaal dat Indo’s alleen met hun rechterhand eten, en dat je niet iemand aanraakt met je linkerhand....
Carola kwam na een paar dagen aan, goed voorbereid met ‘wetties’ – maar toen moest ik natuurlijk blijven bewijzen dat ik jungleboy ben.. En sowieso – nat wc papier??? Nah..

Die ‘douche’, of ‘mandi’ was eigenlijk een grote bak water, waar je met een plastic pannetje water uitschept. En dat is koud, maar een hele goede manier – we waren helemaal fan na een tijdje... Beetje badderen door water over je heen te scheppen met uitzicht op de rivier... heerlijk.
Diezelfde rivier wordt gebruikt als riool dmv drijvende platforms waar een houten afscheiding om een gat staat (de wc), terwijl dat platform ook wordt gebruikt om kleren te wassen, tanden te poetsen, en bakken water over je heen te scheppen als mandi.. Als je s’middags rond 5 uur over de rivier vaart, dan is het baddertijd, en zit iedereen zich in te zepen en te mandi-en op hun platformpjes – een heel mooi gezicht.
Maar wel vies, denk je met je westerse hygiene ideeen, ze mandi-en bij wijze van spreken het poepwater over zich heen.... Gelukkig hadden wij een bak water om mee te mandi-en... Ik had altijd de voorkeur voor de mandi en wc beneden, aangezien die niet naast het uitzichtpunt/terrasje met allemaal mensen stond, maar toen Carola als demonstratie een bak water van beneden vergeleek met een van boven, toen werd mij duidelijk dat boven het water wel gefilterd werd, en beneden niet *resulterend in even extra goed het water na het tanden poetsen uitspugen door mij*..


Na n dag of tien wachten, besteed met dagenlang (niet vervelend trouwens) de rivieren en meren afvaren op zoek naar jagers, wilde eenden, andere vogels, neusapen, en rivierdolfijnen – een zeer bedreigde diersoort die ik drie dagen achter elkaar heb mogen bewonderen, en waar ik GRAAG iets voor wil doen de komende tijd - konden we aan de slag, en een aantal monsters verzamelen bij lokale jagers om te proberen de wilde eenden te beschermen tegen de grootschalige jacht op deze soort...
Carola heeft fantastisch meegeholpen met het werk bij de jagers (ze mag vaker mee), en heeft op het blog al een korte achtergrond gegeven waarom we dat doen -ik volg dit nog wel eens op met een uitgebreid verhaal.
Ook heeft ze voor het eerst dieren geslacht zien worden, heeft gezien waarom ik dit allemaal probeer te doen, en was op sociaal gebied ontzettend belangrijk door vrienden te sluiten met de kinderen van de jagers. Ontroerend om te zien dat een paar dagen na het eerste bezoek haar naam op het huis van de jager was geschreven, of dat de kinderen ballonnetjes met “Karula I love you” hadden gemaakt van onze handschoenen.. En het gekke is, ik wil die jager ‘kapot maken’ omdat hij dingen fout doet in mijn ogen, maar na een aantal dagen samen met die familie op hun drijvend huisje begin je toch een band met ze te krijgen... Ontzettend dubbel..















Daarna was er tijd voor een paar dagen ontspanning (het geplande orang-utan/rijke amerikaanse donor bezoek moest helaas worden afgezegd door de verlengde wachttijden).
Maar we konden nog wel even naar een nabijgelegen National park: een van de weinige plekken in Indonesie waar je “echt” wilde orangs makkelijk kan bekijken (op de andere plekken zie je ze ook makkelijk, maar daar zijn het gerehabiliteerde apen, die rond voederplekken hangen, en zo wordt het dus wel heel makkelijk gemaakt, en zijn het moeilijk wilde apen te noemen).
Een van de redenen dat het in dit National park zo makkelijk is, is helaas wel dat het gebied 10 jaar geleden na El Nino en de daaropvolgende droogte een flink aantal grote branden meemaakte – wat GROTE gebieden heeft afgebrand, en dus zitten de apen noodgedwongen in een klein gebied. De lokale gemiddelde temperatuur is omhoog geschoten, er is minder regen, en er zijn grote kale gebieden die tot voor kort ontoegankelijk waren door het dichte regenwoud...
In Indonesie zijn dieren als orang-utans beschermd, maar gebieden niet, en dus greep men de kans om het droge bos plat te branden om daar huizen te bouwen, of palmolie/rijst/mais te telen (en palm olie is goed geld verdienen)... Zelfs toen wij er doorheen reden stonden grote gebieden in brand, een tragisch beeld, iets wat een grote indruk op ons heeft achter gelaten, en de drijfveer om “de wereld te redden” alleen maar heeft verhoogd. Tegelijkertijd voel je je machteloos, en denk je dat de wereld toch wel naar de klote gaat – ongeacht al je goede bedoelingen.. Het is, zoals vele ervaringen, ontzettend dubbel.














We verbleven in een research station opgebouwd door een Japanse universiteit, zonder electriciteit, maar met water gekookt op een kampvuur en instant noodlesoepjes by candlelight, en een gids die daar al 20 jaar woonde, en ons rond kon leiden. S’Ochtends voor zonsopgang werden we wakker gemaakt door de geluiden van gibbons – wat voor mij na mijn verblijf in Thailand een van de mooiste geluiden is om te horen: helaas hebben we er niet een gezien. Maar wel een heleboel andere dieren, waaronder een aantal orang utans, te beginnen met een moeder met baby, en dat was fantastisch!

Al blijft het zien van zulke ontzettend mooie natuur en dieren in een gebied dat zo overduidelijk wordt stukgemaakt door mensen heel tegenstrijdig... Het ene moment tranen in je ogen omdat je bij zonsopgang de gibbons in het omringende bos hoort, of omdat je een orang-utan met jong in het wild ziet, het andere moment tranen in je ogen omdat je een bord met “National Park” ziet, met daarachter een zwart-gekleurd stuk land met nabrandende bomen...